Een atelier met paardendrinkbak

Fabienne is in 1959 geboren in Leuven maar woont al geruime tijd in Wezembeek-Oppem. Het pand van haar atelier heeft een boeiende geschiedenis. ‘Het pand was destijds de bakkerij en bestond toen uit een winkel en werkatelier. De bakker deed zijn ronde nog met een paard. Achter aan het huis staat vandaag nog de stenen drinkbak van het paard. Er werd mij verteld dat het paard soms alleen thuiskwam als de bakker te lang in het café de Blue Heaven bleef hangen’, vertelt Fabienne lachend. ‘Nog later startte hier de school La Fermette. Vervolgens was het het oefenlokaal van de toneelgroep De Morgenster en tot slot deed het dienst als scoutslokaal. Maar na een negatief advies van de brandweer wat de brandveiligheid betrof, stond het enkele jaren leeg. Wij woonden destijds in de Louis Marcelisstraat en mijn kinderen gingen in La Fermette naar school. Elke schooldag stapten we hier voorbij. ‘Het zou mooi zijn om hier met een atelier te beginnen’, droomde ik. ‘Op een dag was er een vader van een ander schoolkind die een opslagplaats zocht voor zijn loodgietersmateriaal. Samen hebben we het pand gekocht en opgedeeld in twee gescheiden woningen. Waar vroeger de bakkerswinkel was, bevindt zich nu mijn atelier en op de bovenverdiepingen woon ik.’

Keuze voor keramiek

Fabienne was altijd aangetrokken tot beeldhouwkunst, maar van thuis uit werd er aangedrongen om eerst een ‘echte’ studie te doen. Dus startte Fabienne met een studie architectuur en ze werkte vervolgens 15 jaar als binnenhuisarchitecte. Na een mentale pauze besloot ze dat het tijd was voor iets anders en ging ze les volgen aan de academie van Bosvoorde. ‘Keramiek was de enige richting die je er overdag kon volgen en omdat er thuis kleine kinderen rondliepen, was het voor mij de enige optie. Pas toen ik met de leerkracht meereisde naar het Franse dorp La Borne, het mekka van de Franse keramiek, wist ik met zekerheid dat mijn toevallige keuze ook de juiste was. La Borne was een openbaring. Tal van pottenbakkers en kunstenaars vormen er een hechte gemeenschap. Nadien keerde ik er elk jaar naar terug. Tien jaar geleden had ik de mogelijkheid om er ook een atelier te kopen. In La Borne werk ik samen met anderen, want we gebruiken er een houtoven, en om die op temperatuur te brengen en te houden moet je enkele dagen in ploegen stoken. Het is een goede afwisseling met het solitaire werk dat ik hier thuis doe.’

Intrigerend werk

Fabienne maakt langgerekte smalle beelden van mensen, zowel busten als rechtopstaande mannen of vrouwen. Hoe de beelden zich staande weten te houden, intrigeert je als je ernaar kijkt. Door hun lengte voelen we niet intuïtief aan waar precies hun zwaartepunt ligt. Je verwacht dan ook een wankel evenwicht, maar dat is niet het geval: de beelden staan stevig op hun sokkel. Die sokkels zijn massief houten blokken, vaak afkomstig van bomen die in de buurt werden geveld. De figuren staren je aan, hun blik dringt bij je binnen. Om hen heen lijkt een wolk van haast tastbare stilte te hangen. De beelden zijn een uitnodiging tot introspectie. Stel jezelf vragen en neem je tijd om over de antwoorden na te denken. Naar welk beeld je ook kijkt, geen enkel laat je onverschillig. Je voelt verbinding, alsof je deel uitmaakt van hun groep, van hun menszijn zonder veel franje. Door de textuur van hun huid, vol minuscule barsten en scheurtjes, lijken de figuren kwetsbaar, wat gehavend. Toch is de broosheid die ze uitstralen slechts schijn, want door het bakproces zijn ze hard als steen. ‘Soms maak ik koppels, man en vrouw, maar meestal zijn het individuen die op zichzelf staan en toch in groep met elkaar een gevoel van verbondenheid uitstralen. Net zoals wij mensen alleen zijn, maar ook samen zijn met anderen.’

Behalve beelden maakt Fabienne ook keramische schilderijen waarin patronen zich eindeloos herhalen als zeegolven of zoals in geweven stof. Ook deze werken nodigen uit tot introspectie of meditatie. ‘Een tiental jaar geleden ben ik ook beginnen te schilderen. Dat doe ik al staande, heel intuïtief. Ik schilder op papier dat ik nadien afdruk op een linnen doek. Ik gebruik ook klei om te schilderen. En sinds enige tijd maak ik sculpturen uit hout. Het zijn heel andere manieren van werken. Bij de houtsculpturen vertrek ik van een bestaande vorm. Het maakproces is traag, maar ook hier is het vinden van evenwicht een belangrijke factor. Want je kunt de sculpturen op verschillende manieren opstellen zonder dat ze omvallen. Al die verschillende kunstdisciplines voeden elkaar, iedere vorm vraagt een andere manier van denken. Zo blijf ik actief de dingen onderzoeken en blijft het creëren een uitdaging.'

Ze onderzoekt ook andere materialen om mee te werken. ‘Ik ben aan het experimenteren met staal, ik zou graag leren lassen, maar dat project staat momenteel nog in wacht. Op de planning staat nog een deelname aan het artiestenparcours in Tourinnes-la-grosse, in de Waalse gemeente Beauvechain. Voor de 56e keer organiseren ze er in november de Sint-Martinfeesten en kunnen mensen tijdens de weekends het artiestenparcours volgen. In februari 2023 stelt de Franse galerij Claudine Legrand, aan de Rue de Seine in Parijs, werk van me tentoon. Dus we blijven, ondanks wat er allemaal niet goed loopt in onze wereld, gelukkig verder werken.’

Meer info: fabienneclaesen.be en tourinnes.be/home/

Tekst: Karla Stoefs
Foto: © Tine De Wilde
Uit: uitgekamd november 2022